zondag 23 februari 2014

Carnaval in Spanje


Carnaval: verkleden zit de Spanjaard in het bloed

Wie al wat langer in Spanje verblijft, zal hebben gemerkt dat veel Spanjaarden er dol op zijn om zich te verkleden. Of het nou gaat om een mooi glinsterend kos­tuum tijdens de plaatselijke Moren- en christenenfeesten, rood ondergoed en een gek hoedje op oudejaarsavond of een thematische verkleedpartij tijdens een vrijgezellenfeest, de meeste Span­jaarden doen er vol vreugde aan mee. Het is dan ook niet vreemd dat ook het carnaval in Spanje een kleurrijke aangelegenheid is.
 
In de komende week wordt op veel plaatsen in Spanje carnaval gevierd, een feest met waarschijnlijk een heidense oorsprong maar dat door de katholieke kerk werd omarmd om de eventuele excessen in goede banen te lijden. Tijdens de dagen van carnaval mag er even genoten worden van alle ‘vleselijke geneugten’ voordat de goede katholiek begint aan de vastentijd tot Pasen.De datum waarop carnaval gevierd wordt, is nauw verbonden met de datum van Pasen. Eerste Paasdag is de eerste zondag na de eerste volle maan na het begin van de lente (21 maart). Aan Pasen gaat in de katholieke kerk van oudsher een vastenperiode van veertig dagen vooraf en deze vastenperiode begint op een woensdag (Aswoensdag). De dagen vóór deze periode van gematigdheid mogen van de katholieke kerk even alle remmen los en het is in die dagen - van zaterdag tot dinsdag - dat officieel het carnaval losbrandt.

Vandaag de dag houden weinig mensen zich nog aan de door de katholieke kerk voorgeschreven wetten en regels en de vastenperiode wordt nog door maar een enkeling in acht genomen. Het feest dat de vastenperiode inluidt, is echter nog wel springlevend en het is in veel plaatsen ook veel langer en uitgebreider geworden dan de oorspronkelijke vier dagen.

Het carnavalsfeest mocht in Spanje gedurende de periodes 1923-1930 (dictatuur van primo de Rivera) en 1940-1960 (Franco) niet gevierd worden. Vanaf het moment echter dat Franco de teugels iets liet vieren en zeker na zijn overlijden in 1975 laaide het enthousiasme voor het carnaval in Spanje weer in alle hevigheid op.

Aan de Costa Blanca zijn niet zoveel plaatsen waar uitgebreid carnaval wordt gevierd. Misschien juist omdat er gedurende het jaar al zoveel andere feesten zijn waar men zich kan laten gaan en waar men zich kan ver­kleden, blijft het carnaval in sommige plaatsen beperkt tot een avondje feest met muziek en kostuums op het dorpsplein en een kinderoptocht. Het grootste carnaval van de provincie Alicante vindt plaats in Torrevieja, waar men al een week vóór de officiële carnavalsdatum een spectaculaire optocht organiseert. Ook is er in Torrevieja een dragqueen-verkiezing en een tweede optocht die een week later ’s avonds plaatsvindt en die door de verlichting en schittering misschien nog wel spectaculairder is. een ander belangrijk onderdeel in Torrevieja zijn de murgas, speciaal voor carnaval gecomponeerde liederen,met teksten waarin de auteurs zich kritisch uitlaten over actuele gebeurtenissen.
Voor nog grotere en spectaculairder carnavalsfeesten in?Spanje moet u wat verder weg. Zo wordt het grootste carnaval van heel Spanje in Santa Cruz de Tenerife, op de Canarische eilanden, gevierd. Dit feest wordt beschouwd als het grootste carnavalsfeest van Europa en, na Rio de Janeiro, het tweede van de wereld. In Santa Cruz de Tenerife worden al sinds de zeventiende eeuw carnavalsfeesten gevierd en deze feesten gingen ook tijdens de jaren van dictatuur door, al werden ze toen tijdelijk ‘winterfeesten’ genoemd om geen slapende honden wakker te maken. De hoogtepunten van de feesten zijn de verkiezing van de feestkoningin in een spectaculaire show op woensdag, de aankondigingsoptocht op vrijdag, de dag van de dansfeesten op za­terdag, de grote optocht met praalwagens op dinsdag en het ‘begraven van de sardine’ op Aswoensdag. Dat laatste is een on­derdeel dat deel uitmaakt van meer Spaan­se feesten in de lente. Het geeft aan dat de dagen van luiheid en feest voorbij zijn en dat de dagen van kuisheid en gematigdheid aanbreken. In andere plaatsen wordt in plaats van de sardine het beeld van ‘Don Carnal’ verbrand en dat van ‘Doña Cua­resma’ verwelkomd. Carnal staat voor het vleselijke, Cuaresma voor het religieuze.

Op het vasteland van Spanje is het carnaval van Cádiz verreweg het grootst en het bekendst. Ook hier ging men tijdens de jaren van dictatuur gewoon door met feesten, zij het in het geheim. Het carnaval van Cádiz bestaat al sinds de zes­tiende eeuw en het feest heeft een internationale erkenning. Het hoogtepunt vindt in Cádiz plaats op zondag, als de grote optocht wordt gehouden en spectaculair siervuurwerk wordt afgestoken. Een bijzonder onderdeel, dat zowel op zaterdag, zondag als maandag plaatsvindt, is het carussel de coros, de korencarrousel. Rondom het marktplein zingen koren op tangomuziek hun speciale liederen. Het oude centrum van Cádiz trekt tijdens de carnavalsweek zoveel bezoekers, dat men in de smalle straatjes en in de tapasbars over de hoof­den kan lopen.

Maar u hoeft niet helemaal naar Andalusië of de Canarische Eilanden voor een groot carnavalsfeest. Ook heel feestelijk gaat het eraan toe in de plaats Águilas in de provincie Murcia of in Vinaroz in de provincie Castellón. Vooral Águilas verandert totaal van karaker tijdens de carnavalsperiode. De anders in de winter vrij rustige badplaats stroomt in de week van carnaval helemaal vol mensen. Deze bekijken of doen aan de drie grote optochten mee, die op 2, 4 en 8 maart worden gehouden en ze mengen zich in de vele feesten op en rondom de Plaza de España. Behalve de al genoemde don Carnal en doña Cuaresma is er in Águilas nog een bijzondere figuur die een belangrijke functie heeft tijdens de optochten. De zogenaamde ‘Musona’ is een wezen dat half mens en half dier is en dat aanduidt dat de mens gedeeltelijk geciviliseerd is en gedeeltelijk dierlijke driften heeft.Het carnaval van Vinaroz is het bekendste carnaval van de Spaanse mediterrane kust. Zowel op zaterdag als op zondag vult de kleine plaats in het noorden van de Comunidad Valenciana met een enorme optocht, die langzaam en swingend door de straten trekt. De al eerder genoemde drag queens en de sardine vormen ook hier be­langrijke onderdelen, evenals een groot pyjamafeest en een verkleedfeest.
 
Bea Lutje Schipholt
(Bron: Weekblad De Week)

.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten