Schotland

Deze 13de-eeuwse burcht kwam voor in films als Highlander en The World is not Enough.

Sinds half oktober kan je niet alleen vanuit Charleroi rechtstreeks vliegen naar Edinburgh, maar ook vanuit Brussel. Daarmee wordt de Schotse hoofdstad dé uitvalsbasis voor een route die het mooiste bundelt van het noorden van het Verenigde Koninkrijk.

Edinburgh

Isle of Skye

Strathisla Distillery

Boven Edinburgh, op een uitgedoofde vulkaan van 135 meter hoog, torent een van de pronkstukken van de stad: Edinburgh Castle. Een toegangsprijs van £16 (20 euro) is niet goedkoop, maar je krijgt zeker waar voor je geld. Zelfs met een oppervlakkig bezoek ben je uren zoet. Hoogtepunten zijn de koninklijke vertrekken, en in het bijzonder de Great Hall, waar feesten en ceremonies werden gehouden. Mis ook het grote kanon en de zaal met de Schotse kroonjuwelen niet. Die zijn ouder dan de Britse en je ziet er ook de Stone of Scone, de steen waarop de Schotse koningen werden gekroond. Daarnaast vind je er meerdere militaire musea en expo's, onder meer over de politieke gevangenen die in het kasteel verbleven. Bij een eerste bezoek is het niet evident om het overzicht te bewaren en daarom kun je beter voor een geleid bezoek opteren. Dat zit in de prijs inbegrepen.

Aan het kasteel begint ook de Royal Mile, een parelsnoer van historische gebouwen, fish- en chipsrestaurants, koffiebars en souvenirwinkels. Loop zeker even binnen in de de Saint Giles Cathedral, die bekend is om de kapel van de Orde van de Distel, de belangrijkste Schotse ridderorde. Verlaat ook af en toe de hoofdstraat om een van de vele 'closes', pittoreske steegjes, te ontdekken. De Royal Mile eindigt bij het Palace of Holyrood House, de officiële residentie van de koningin als ze Edinburgh bezoekt. Als het paleis niet in gebruik is, kan het worden bezocht. Koop bij voorkeur een combiticket (£15,10) met The Queen's Gallery, waar wisselende expo's uit de koninklijke kunstcollectie te zien zijn. Het paleispark is evenzeer een bezoek waard, omdat je er nog ruïnes vindt van de vroegere abdij.

Havenwijk
Met New Town en het hogergelegen Old Town telt Edinburgh twee stadsdelen die beschermd zijn als werelderfgoed, maar het is Old Town - met zijn levendige kasseistraatjes - dat het meest fascineert. De Grassmarket is een supergezellig pleintje waar eeuwenlang de wekelijkse markt werd gehouden. Tot in de jaren 80 vormden Grassmarket en het aangrenzende Victoria Street een verpauperde wijk, maar vandaag barst het van de trendy winkels, pubs en studentenhuizen. In het lager gelegen New Town moet je absoluut naar Charlotte Square afzakken, dat geheel omringd is door Victoriaanse gebouwen. Via Princes Street wandel je naar het Walter Scott Memorial, een Victoriaans monument opgedragen aan de schrijver van heldenverhalen als Ivanhoe en Rob Roy.

De havenwijk Leith, iets buiten het centrum, is in no time een van de levendigste stadsdelen geworden. Tussen de tientallen bars, pubs en restaurants is het moeilijk kiezen. The Honours is de brasserie van sterrenchef Martin Wishart, en The Ship on The Shore is misschien wel het beste visrestaurant van Schotland. Voor een gezellige pub-avond is The King's Wark, aan The Shore, nog steeds the place to be. Mis ook The Royal Yacht Britannia niet. Dit luxejacht werd tot in de jaren 90 gebruikt door de Queen en haar gevolg, en ligt sindsdien permanent aangemeerd in Leith als museumschip. Je kan het schip in eigen tempo bezoeken (£11,75) met een audiogids. Ook in het Nederlands!

Bruggen
Verlaat Edinburgh via de Forth Road Bridge: dan heb je een prima uitzicht op de eerste stalen brug ter wereld: de Forth Rail Bridge. Het duurde van 1883 tot 1890 om dit 2,5 kilometer lange gevaarte te bouwen. Op deze route krijg je ook de pracht van de Ochils te zien, met indrukwekkende valleien en vergezichten. Golfliefhebbers moeten halt houden in het wereldberoemde Gleneagles Hotel in Auchterarder, dat liefst vier golfterreinen telt. Het hotel beschikt zelfs over een eigen treinstation! Iets ten oosten ervan, in Scone Palace, werden meer dan veertig koningen gekroond, tot de kroningssteen in 1296 naar Londen werd vervoerd. We zijn vooral onder de indruk van de collectie ivoren voorwerpen en het porselein uit Sèvres. Opmerkelijk is ook de Grote Koninklijke Galerij, waar de koninklijke familie in ijsvrije tijden curling speelde. Die sport is overigens een Schotse 'uitvinding' uit de 16de eeuw.

Harry Potter
Daarna gaat het noordwaarts naar Pitlochry, waar de kleinste distilleerderij van Schotland staat te pronken in een lieflijk valleitje. Maar wat The Edradour écht de moeite maakt, is dat je er het productieproces kunt volgen. Slechts twee mannen brouwen er zo'n twaalf vaten whisky per week.

De volgende stop ligt een eind verderop. In Glenfinnan staat een monument voor de Highlanders die in 1745 ten strijde trokken tegen de Britten om de rooms-katholieke Stuarts weer op de Britse troon te brengen. De opstand draaide uit in een fiasco en als wraak werd het dragen van tartan, het spelen van de doedelzak en het spreken van Gaelic verboden in Schotland. Vanboven op het monument kijk je uit op een prachtig viaduct waarover een stoomtrein dendert. Liefhebbers herkennen meteen de Hogwarts Express van Harry Potter. Je kan het uurschema op voorhand raadplegen zodat je op het juiste moment ter plaatse bent om foto's te maken. In Mallaig vertrekt de ferry naar het Isle of Skye. Je kan best op voorhand via internet (Calmac Bookings) een overtocht boeken. De prijs is sterk afhankelijk van de gekozen datum en vertrekuur, maar reken op zeker £30 voor een auto met twee passagiers. Isle of Skye heeft als bijnaam 'eiland der nevelen' en je moet inderdaad veel geluk hebben om blauwe lucht te zien. Toch is het leuk om te toeren tussen heidevelden en veenderijen, en je te laten verrassen door de schapen die achteloos de weg oversteken.

We laten het eiland achter ons via de brug en belanden bij een 'highlight' van Schotland: Eilean Donan Castle in Kyle of Lochalsh. Die 13de-eeuwse burcht werd in het water gebouwd om Scandinavische piraten de toegang tot het meer te belemmeren. In 1719 werd het slot bijna volledig met de grond gelijkgemaakt toen Engelse aanvallers de kruitvoorraad lieten ontploffen. De ruïne werd vanaf 1913 heropgebouwd en nadien opengesteld voor het publiek (£6). De burcht is alleen te bereiken via een stenen brug en dankzij de prachtige ligging is het een van de meest gefotografeerde kastelen van Schotland. Filmfreaks herkennen het uit Highlander, Entrapment en de Bond-film The World Is Not Enough. Het interieur is hersteld in zijn middeleeuwse staat, maar gevuld met meubels uit begin 20ste eeuw.

Meer van Nessie
We verlaten de begane paden en rijden richting het water, waar we aangenaam verrast worden door enkele charmante dorpjes. Plockton, aan de oevers van het Loch Carron, is een schilderachtig stadje dat tal van schilders aantrekt vanwege de palmbomen die hier groeien. Volgens veel Schotten is het een van de mooiste dorpen langs de noordwestkust, mede te danken aan het gezellige jachthaventje. Wie in de buurt is, kan niet om een bezoek aan Loch Ness heen. Het meer is zeker niet het mooiste van Schotland, maar wel het meest mythische. Je kunt er een boottocht maken langs de ruïnes van Urquhart Castle, terwijl de kapitein weetjes spuit over Nessie.

De volgende halte brengt ons meer noordwaarts, in een regio die bekend is vanwege de Malt Whisky Trail. Maar voor het zover is, houden we even halt in Elgin voor de knappe 19de-eeuwse gebouwen. Bezoek ook de ruïnes van Elgin Cathedral, een gotische kathedraal die de Reformatie niet overleefde. Elgin heeft ook een bruisend nachtleven, met exotische restaurants en uitstekende foodpubs zoals Sunninghill Hotel en Bijou Café.

Maar dan is het whiskytijd! Stap je maar één distilleerderij binnen, kies dan de Strathisla Distillery in Keith, gebouwd in 1786 en de oudste nog actieve distilleerderij van Schotland. Hier wordt onder meer de wereldberoemde Chivas Regal gemaakt. Na de rondleiding volgt een proeverij van drie whisky's. Met een inkomprijs van amper £6 is dat een uitstekende prijs-kwaliteitsverhouding.

Onze laatste stop is Aberdeen, de derde grootste stad van Schotland. Een vrij onbekende buurt is Fitdee ('Footdee' staat op de bussen), een charmante visserswijk aan de monding van de Dee. Wat meteen opvalt, is dat alle huizen hier met de achterkant naar de zee staan. In het historische centrum doet Aberdeen haar naam van granietstad alle eer aan, want in de zon krijgt de natuursteen een zilveren glans. De vele parken en bloemen maken van Aberdeen een aangename stad om je reis af te sluiten.

Logeer in een kasteel
In Schotland leefden de clans lang op voet van oorlog. Daarvan getuigen de honderden kastelen in deze streek. Sommige zijn vervallen tot ruïnes, andere worden nog bewoond door de clans en nog andere zijn omgevormd tot hotel. Zo is er Aldourie Castle and Estate (Aldourie Castle), op de zuidoever van Loch Ness. Dit prachtige kasteel telt 15 luxekamers (hoge prijsklasse) en op het domein bevinden zich ook cottages voor wie langer wil blijven. Meer kastelen op Celtic Castles.

Praktisch
Erheen: Op 28 oktober start Brussels Airlines met rechtstreekse vluchten naar Edinburgh, zesmaal per week (heen en terug). Vanaf volgende zomer komen er zelfs twee vluchten per dag. Retourtickets vanaf 99 euro, taksen inbegrepen.

Wie niet opkijkt tegen een overstap in Londen, kan opteren voor British Airways of Cityjet. British Airways vliegt vanuit Londen naar Edinburgh en Aberdeen. Cityjet heeft vluchten vanuit London City naar Edinburgh en Dundee. Je vertrekt dan in Antwerpen, waar gratis parking is en je geniet van ultrakorte instaptijden.

Beste periode: Hou rekening met regen en/of bewolking in élk seizoen van het jaar. Herfst: 10-15 °C. - Klimaatinfo.

Rondreizen: Een huurwagen met verblijf in hotels onderweg kan je onder meer boeken bij Gallia of Buro Scanbrit. Een begeleide busrondreis kan je boeken bij VTB Reizen of de reisagent.

Munt: 1 pond = 1,26 euro

Meer info: Visit Scotland

Onze stops
Edinburgh-Auchterarder: 72 km
Auchterarder-Pitlochry: 60 km
Pitlochry-Mallaig: 184 km
Mallaig-Kyle of Lochalsh: 44,3 km
Kyle of Lochalsh-Plockton: 10 km
Plockton-Elgin: 179 km
Elgin-Keith: 27 km
Keith-Aberdeen: 78 km
Aberdeen-Edinburgh: 2
(Bron: HLN.be)