Tecklenburg

Tecklenburg: Thuis bij de buren

door Jan Colijn

Het mannetje ploft een doos op de bar van restaurant Schloss Schänke en roept in sappig dialect-Duits richting de man achter de toog: „Wat mot, dat mot.” Het lokale ‘plat-Duuts’ lijkt sterk op het taaltje zoals dat wordt gesproken in de Twents-Achterhoekse grensstreek. Tecklenburg ligt dan ook op nog geen uur rijden van de Nederlands-Duitse grens. Maar je waant je er toch in een compleet andere wereld.

Top 3 Noord-Rijnland-Westfalen

De markante witte vakwerkhuizen zijn onmiskenbaar van Duitse makelij, maar het is vooral de omgeving die dit historische stadje zo bijzonder maakt. Niet dat het nu meteen tussen Alpenreuzen ligt, maar het is toch meer dan heuvelachtig. Vooral omdat de stijgingspercentages regelmatig ronduit indrukwekkend zijn. Met soms 20 procent of meer heb je daar te voet of op de fiets vaak een hele kluif aan.
Het Teutoburgerwald heeft heel wat te bieden: voor de sportievelingen, maar ook voor de rustzoekers, de liefhebbers van pittoreske monumentale stadjes. en levensgenieters, die houden van goed eten en drinken. Tecklenburg is zo’n stadje. En blijkt bovendien met z’n roemrijke verleden als kuuroord de ideale plek om lichaam en geest weer met elkaar in balans te laten komen.

'Neder-Duits'

Op het stadsplein staat boven een van de winkels nog zo’n fraai staaltje van het ‘Neder-Duits’ zoals dat hier wordt gesproken: ‘Kum rin un kiek to’. Een veelgebezigde kreet waarmee Tukkers en Achterhoekers hun visite verwelkomen. ‘Kom d’r in’, klinkt het gastvrij om, zodra een eerste voet over de drempel is gezet, er ‘dan ku-j d’r oet kieken’ aan toe te voegen. Ofwel in ABN: ‘Kom binnen, dan kun je naar buiten kijken’. Gortdroge humor van onze landgenoten in de grensstreek.

Historie

Het stadje ligt in het Teutoburgerwald en de historie van de graafschap Tecklenburg voert terug naar de twaalfde eeuw. In 1263 verloor die graafschap weliswaar z’n zelfstandigheid na inlijving door het naburige Bentheim, maar tot aan het eind van de negentiende eeuw behield het stadje z’n eigen graaf.
Tecklenburg telt nog geen tienduizend zielen, maar mag zich officieel sinds 1388 toch stad noemen. Het verwierf namelijk in 1388 die felbegeerde rechten. Al is dat een wel erg pretentieuze benaming voor dit bepaald niet uit de kluiten gewassen dorp. ’t Is nu eenmaal een erfenis uit het verleden. Maar Dat wil niet zeggen dat Tecklenburg niet de moeite waard is.

Heksenwandeling

Behalve middels het lokale kuuroord heeft het stadje in meerdere opzichten een louterende werking. Met dank aan de heilzame natuur. Wij besluiten deze dag de ‘heksenwandeling’ voor onze rekening te nemen: een stadswandeltocht van zo’n anderhalf uur. Waarbij de hoogteverschillen ervoor zorgen dat het vooral een kwestie van klimmen en klauteren wordt. Hoewel prima te doen, toch iets om vooraf rekening mee te houden.

Waar de naam voor die wandeltocht vandaan komt? „Tecklenburg heeft iets met heksen”, zo legt de dame van de lokale ‘VVV’ uit, gelegen op De historische markt is tevens het start- en eindpunt van de trip. Een markt die dateert uit de zestiende eeuw met een reusachtige linde, die een slordige vierhonderd jaar oud is. en zodoende de status van bekend natuurmonument verwierf. Vanaf de markt komen we terecht bij de ‘wellenquelle’, een natuurlijke bron die in vervlogen tijden dienst deed als drinkwatervoorziening voor de stad. Maar vooral de moeite waard tijdens deze wandeling is de even verderop gelegen ‘heksenkeuken’, een merkwaardig gevormde rotsformatie. Met helemaal onderin natuurlijk gevormde nisjes, waarin de heksen waarschijnlijk het hout flink opstookten. En het behoeft weinig fantasie wat die heksen zoal op deze heet gestookte stenen bakten en grilden.

'Balkon van het Münsterland'

Wie de moeite neemt om een paar meter verder loopt te lopen tot aan de parkeerplaats ‘Münsterlandblick’ heeft vervolgens een overweldigend uitzicht over het heuvelachtige gebied. En dan is meteen duidelijk waar Tecklenburg de bijnaam ‘het balkon van het Münsterland’ aan dankt.
Op de route staan veel monumentale bouwwerken. Zoals de plaatselijke burcht. Of liever gezegd: de restanten ervan. In het nabijgelegen openluchttheater worden gedurende het zomerseizoen regelmatig voorstellingen gehouden. Van de burcht zelf mag dan niet veel over zijn, de stadsmuur biedt een fraai uitzicht over de omgeving en de historische stadskern. Een andere onbetwiste blikvanger op de route is het Scheve Huis. Een huis in markant blauw dat, zoals de naam al doet vermoeden, in de loop der eeuwen totaal uit het lood is geraakt.

Heksenproef

Tecklenburg is echter vooral bekend geniet echter vooral bekendheid om z’n heksenverhalen. In een van de kerken komen we een plaquette tegen ter nagedachtenis aan de Nederlandse arts dr. Johan Weger, of Johannes Wier, zoals ze hem hier kennen. De medicus, die in 1588 in deze Stadtkirche zijn laatste adem uitblies, maakte zich sterk tegen de heksenwaanzin in die tijd. Dames die bovenaardse gaven werden toegedicht, werden zonder pardon op de brandstapel gezet. Of moesten de in die tijd zo beruchte heksenproef doorstaan. Ze werden in het water gesmeten. Verdronken ze, dan was dat het bewijs dat ze geen heks waren. Hadden ze geluk, dan bleven ze drijven. Al was dat dan wel meteen het doorslaggevende bewijs van hun heksenbestaan. En werden ze dus vervolgens alsnog een kopje kleiner gemaakt…

Lekkere gebakjes

Na anderhalf uur klimmen en klauteren komen we weer terug op het stadspleintje, waar de kanariegele luifels van konditorei Rabbel het straatbeeld ontsieren. Maar zo lelijk als de zonneschermen zijn, zo lekker zijn de gebakjes van deze ambachtelijke banketbakker anno 1907. Zoete broodjes bakken kunnen ze wel, die Duitsers. Een waardiger afsluiter van deze stadswandeling kunnen we dan ook niet bedenken. Want na het bedwingen van al die hoogtemeters is het uiteraard raadzaam de krachten weer op peil te brengen.

TIPS

Het Poppenmuseum van Tecklenburg; Een waardevolle collectie cultuurhistorisch speelgoed, ondergebracht in een vakwerkhuis uit 1684. Poppen, maar ook poppenhuizen, poppenkeukens en ander speelgoed. www.puppenmuseumtecklenburg.ev.ms
Even buiten Tecklenburg staat Waterschloss Haus Marck, een monumentaal waterkasteel dat in particuliere handen is en zodoende beperkte openingstijden kent. Informeer dan ook vooraf bij het toeristisch informatiepunt of u er wel terecht kunt.
De Hermannsweg is een 156 kilometer lang wandelpad, verdeeld over acht dagetappes. Het voert in de volle lengte door het Teutoburgerwald en staat te boek als een van de mooiste paden van Duitsland. Tecklenburg is een van de halteplaatsen.
Voor de liefhebbers van ontspanning vormt Tecklenburg een waar Mekka. Wellnessprogramma’s, een kuurpark met een eigen kruidentuin. Of al wandelend het hoofd weer leeg maken; geest en lichaam komen er weer in balans.

Fietsen: de heuvels rond Tecklenburg laten zich meten met de beklimmingen in het Limburgse land. De liefhebbers van het smalle zadel kunnen zich er eindeloos uitleven. Zowel op de mountainbike als de gewone racefiets. Met stijgingspercentages met uitschieters van boven de twintig procent. Het Münsterland kent een slordige 4.000 kilometer aan fietspaden.
Leuk voor de allerkleinsten: het sprookjesbos en de rodelbaan in buurgemeente Ibbenbüren. Hier is ook het Kletterwald te vinden: een ‘wandeling’ door de toppen van soms tientallen meters hoge bomen.

ETEN & DRINKEN

Het eten en drinken is in weinig Europese landen zo dik voor elkaar als in Duitsland. Het centrum van Tecklenburg kent meerdere restaurants, met vooral heel veel Westfaalse specialiteiten. Gaststätte Fabula kijkt wat verder over de landsgrenzen en serveert ook Tex-Mex en Italiaanse gerechten. Gasthof Prigge gaat vooral op de biologische toer met streek- en ook internationale gerechten. Wij zochten ons smaakvolle heil in Schloss Schänke heeft een typisch Duitse inrichting, en voor 10-15 euro krijg je een plateservice. Geheel volgens Duitse proporties: overvloedig dus. Maar het is verbazingwekkend hoeveel restaurantjes en Gaststättes je er vindt. Loop dus gewoon rond, bestudeer de menukaart en pik er iets van je gading uit. En Voor de lekkere trek zijn er ijscafé Rizzi en konditorei Rabbel.

SLAPEN

Overnachten kan in de hotels, pensions en vakantiewoningen in Tecklenburg zelf, maar ook in de fraaie omgeving. Ringhotel Teutoburger Wald is een van de bekendste hotels. www.ringhotel-teutoburger-wald.de Voor adressen en andere toeristische info: www.tecklenburg.de

REISWIJZER

Tecklenburg is heel eenvoudig te bereiken. Via de snelweg A1 rij je bij Oldenzaal de grens over en vervolgens is het ‘immer gerade aus’ tot je de borden Tecklenburg ziet.

(Bron:Telegraaf)