Driekoningenlekkernij: Roscón de Reyes
Zoals
turrón hoort bij kerstmis en de twaalf druiven bij Oud en Nieuw, zo
heeft ook Driekoningen zijn eigen Spaanse lekkernij: de Roscón de Reyes.
Elke bakker en elke supermarkt hebben deze specialiteit de komende
dagen in de aanbieding, maar het is ook heel goed mogelijk én heel leuk
om zelf een Roscón te maken.
Als u al meerdere jaren in Spanje woont of al eens vaker de feestdagen in Spanje heeft doorgebracht, heeft u ze ongetwijfeld zien liggen: ronde broden met een gat in het midden die versierd zijn met gekleurde gekonfijte vruchtjes, suiker of stukjes amandelen. Dit is de Roscón de Reyes, het brood dat vrijwel elke Spaanse familie in huis haalt op 5 januari en dat op 6 januari in familiekring met veel genoegen wordt opgepeuzeld. In het deeg zitten verrassingen verstopt en dat maakt het samen opeten nóg feestelijker.
De Roscón de Reyes zoals deze er nu uitziet is in de loop der eeuwen voortgekomen uit verschillende heel oude tradities. Zo hadden de Romeinen al de gewoonte een rond brood te eten tijdens de feesten voor hun God Saturnus die in de kortste dagen van het jaar werden gevierd. Aan het beslag voor dit brood werden vijgen, dadels en honing toegevoegd en vanaf de derde eeuw na Christus werd in het brood een gedroogde tuinboon verstopt. Degene die het stuk kreeg toebedeeld waar de boon inzat, mocht een dag voor ‘koning’ spelen.
In Spanje zijn er al documenten bekend uit de twaalfde eeuw waarin gesproken wordt over een brood waarin een tuinboon werd verstopt. Het kind dat de boon vond, werd de ‘koning van de boon’ genoemd. In documenten met een Moorse oorsprong is opgetekend dat er in Granada in een koek een muntje werd verstopt en dat deze koek op nieuwjaarsdag werd opgegeten. Degene die het muntje vond, zou een voorspoedig jaar tegemoet gaan.
Volgens de overlevering zou de Franse koning Lodewijk XV een actieve rol hebben gespeeld in de gewoonte om op Driekoningen een brood met verrassingen te eten. Deze vorst kreeg in de achttiende eeuw door zijn uit Oost-Europa afkomstige kok op de dag van Driekoningen een rond brood aangeboden met daarin een medaillon verstopt, bij wijze van cadeau van het hele personeel voor de koning. De koning vond dit zo’n leuke verrassing dat hij de gewoonte wilde verspreiden onder de Europese koningshuizen: hij gaf ze een brood cadeau met daarin een munt verstopt en wie het stuk met de munt had, was voor even ‘de koning’. Vooral in het Spaanse koningshuis bleek het cadeau van Lodewijk in de smaak te vallen en het zou dus sinds de achttiende eeuw zijn dat de roscón zoals die nu bekend is, zich onder de Spaanse bevolking begon te verspreiden.
Als u al meerdere jaren in Spanje woont of al eens vaker de feestdagen in Spanje heeft doorgebracht, heeft u ze ongetwijfeld zien liggen: ronde broden met een gat in het midden die versierd zijn met gekleurde gekonfijte vruchtjes, suiker of stukjes amandelen. Dit is de Roscón de Reyes, het brood dat vrijwel elke Spaanse familie in huis haalt op 5 januari en dat op 6 januari in familiekring met veel genoegen wordt opgepeuzeld. In het deeg zitten verrassingen verstopt en dat maakt het samen opeten nóg feestelijker.
De Roscón de Reyes zoals deze er nu uitziet is in de loop der eeuwen voortgekomen uit verschillende heel oude tradities. Zo hadden de Romeinen al de gewoonte een rond brood te eten tijdens de feesten voor hun God Saturnus die in de kortste dagen van het jaar werden gevierd. Aan het beslag voor dit brood werden vijgen, dadels en honing toegevoegd en vanaf de derde eeuw na Christus werd in het brood een gedroogde tuinboon verstopt. Degene die het stuk kreeg toebedeeld waar de boon inzat, mocht een dag voor ‘koning’ spelen.
In Spanje zijn er al documenten bekend uit de twaalfde eeuw waarin gesproken wordt over een brood waarin een tuinboon werd verstopt. Het kind dat de boon vond, werd de ‘koning van de boon’ genoemd. In documenten met een Moorse oorsprong is opgetekend dat er in Granada in een koek een muntje werd verstopt en dat deze koek op nieuwjaarsdag werd opgegeten. Degene die het muntje vond, zou een voorspoedig jaar tegemoet gaan.
Volgens de overlevering zou de Franse koning Lodewijk XV een actieve rol hebben gespeeld in de gewoonte om op Driekoningen een brood met verrassingen te eten. Deze vorst kreeg in de achttiende eeuw door zijn uit Oost-Europa afkomstige kok op de dag van Driekoningen een rond brood aangeboden met daarin een medaillon verstopt, bij wijze van cadeau van het hele personeel voor de koning. De koning vond dit zo’n leuke verrassing dat hij de gewoonte wilde verspreiden onder de Europese koningshuizen: hij gaf ze een brood cadeau met daarin een munt verstopt en wie het stuk met de munt had, was voor even ‘de koning’. Vooral in het Spaanse koningshuis bleek het cadeau van Lodewijk in de smaak te vallen en het zou dus sinds de achttiende eeuw zijn dat de roscón zoals die nu bekend is, zich onder de Spaanse bevolking begon te verspreiden.
De roscón, zoals die nu bij de meeste bakkers en in de meeste supermarkten wordt aangeboden, lijkt op een rondgebogen banketstaaf. De originele roscón is alleen gemaakt van zoet brooddeeg maar er zijn de laatste decennia ook versies verkrijgbaar die gevuld zijn met room, chocola of cabello de ángel (zoete spijs van pompoen). De roscón is versierd met vruchtjes, amandelsnippers en suiker en in het deeg zitten diverse verrassingen verstopt. In elk geval de aloude gedroogde haba (tuinboon) en in veel gevallen ook andere verrassingen, zoals een keramieken figuurtje van één van de drie koningen, van Maria, van het kindje Jezus of gewoon een grappig poppetje. De betekenis van deze figuren is niet overal hetzelfde. In sommige streken houdt men zich aan de alleroudste tradities en hij of zij die het stuk krijgt toebedeeld waarin de tuinboon blijkt te zitten, krijgt de meegeleverde papieren gouden kroon en is die dag ‘de koning’ van het gezin. In streken waar het eten van de Roscón de Reyes een nog wat minder lange geschiedenis heeft - zoals de Comunidad Valenciana - krijgt juist de degene die het beeldje vindt de koningskroon en is degene die de tuinboon vindt, de pineut: deze moet betalen!Per gezin ‘vertaalt’ men de traditie op zijn eigen manier maar wat gelijk blijft is het plezier en de saamhorigheid die te voelen is als het ronde brood in stukken wordt gesneden en vooral de kleinere kinderen vol spanning kijken of hun stuk brood een ‘schat’ verbergt.
De Roscón de Reyes gaat in veel families vergezeld van een beker warme chocola. En hoewel het vroeger voor veel Spaanse huisvrouwen de normaalste zaak van de wereld was om de roscón zelf te bakken, ging men in de afgelopen decennia steeds vaker over tot het kopen van een kant-en-klare roscón bij een bakker of in de supermarkt. Toch is het niet zo heel moeilijk om zelf een roscón te bakken en mensen die graag bakken, zouden zich dus eens kunnen wagen aan het volgende recept:
Roscón de ReyesIngrediënten:
650 gr broodmeel, 250 ml lauwe melk, 25 gr gist, 120 gr suiker, 120 gr gesmolten roomboter, 2 eieren, 10 gr zout, geraspte schil van 1 sinaasappel en 1 citroen, 3 eetlepels (oranjebloesem) water.Voor de decoratie:
1 gedroogde tuinboon, figuurtjes die tegen verhitting kunnen, 1 ei, 1 sinaasappel of ander gesuikerd fruit, amandelsnippers.
Bereiding:
Meng de lauwe melk met de gist en drie eetlepels van het meel in een grote kom. Dek de kom af en laat 20 minuten staan op een warme plek zodat het mengsel kan gisten. Voeg dan de rest van het meel en vervolgens de suiker, de citroen- en sinaasappelrasp, het zout, de 2 eieren, het water en als laatste de gesmolten boter toe. Meng dit alles goed.
Strooi wat bloem op een plat oppervlak en kneed het mengsel met uw handen tot u er een homogene bol van kunt maken. Leg de bol terug in de kom, dek deze af met een vochtige doek en laat een paar uur staan op een warme plek zonder tocht.
Warm de oven voor op 50 graden, leg het deeg weer op een met bloem bestrooid oppervlak en kneed opnieuw. U kunt twee kleine of één grote roscón maken. Maak de bol platter en maak met uw vingers een flink gat in het midden. Zet de oven uit en leg de roscón een uur op een met bakpapier bedekte bakplaat in de lauwe oven.
Haal de roscón weer uit de oven, strijk er met een kwastje eigeel over en versier met stukjes sinaasappel of ander fruit, amandelsnippers en suiker. Dit is ook het moment om de boon en de figuurtjes diep in de roscón te drukken. Ondertussen warmt u de oven voor op 180 graden en als de roscón mooi versierd is, bakt u deze 20 minuten in de oven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten