12 oktober: feestdag met dubbele betekenis
Aanstaande woensdag, 12 oktober, is een nationale feestdag in Spanje. Op die dag wordt zowel de burgerlijke feestdag Día de la Hispanidad als de kerkelijke feestdag van de Virgen del Pilar gevierd.
Voor Spanje betekende de ontdekking van dit nieuwe werelddeel het begin van een welvarende periode. Rijkdommen werden per schip naar Spanje vervoerd en veel landen in met name Midden- en Zuid-Amerika kwamen onder de Spaanse invloedssfeer. En hoewel de tijd van het kolonialisme nu ver achter ons ligt, bevindt een groot deel van Latijns-Amerika zich nog altijd in deze Spaanse invloedssfeer. Men spreekt er Spaans en beschouwt Spanje in sommige opzichten nog steeds als het moederland. In een ouderwetse terminologie wordt de groep Spaanstalige landen in de wereld nog altijd Hispania genoemd, naar de naam die de Feniciërs gaven aan het Iberisch schiereiland. Maar tegenwoordig wordt deze naam steeds vaker vervangen door de moderne naam Iberoamerica.In Spanje en ook in sommige Latijns-Amerikaanse landen wordt op 12 oktober dus nog altijd stilgestaan bij de ontdekking van Amerika en het is daarom dat deze dag de Día de la Hispanidad wordt genoemd. De koning, zijn familie en een groot aantal leden van de regering wonen op 12 oktober traditiegetrouw een militaire optocht bij, iets wat uitgebreid wordt uitgezonden op televisie.Maar 12 oktober heeft ook een religieuze betekenis. Het is de naamdag van de Virgen del Pilar, de patroonheilige van de Hispanidad, van de Guardia Civil én van de stad Zaragoza. Zaragoza vormt tijdens deze feestdag dan ook het centrum van het land. De Fiestas del Pilar in Zaragoza brengen de hele stad op de been en vormen een goede gelegenheid om deze aantrekkelijke en interessante stad met een bezoek te vereren.
Met de Virgen del Pilar wordt verwezen naar een legende over de verschijning van de maagd María in de eerste eeuw na het begin van de jaartelling. De legende speelt zich af in het jaar 40 in de toenmalige Romeinse stad Caesaraugusta - het huidige Zaragoza.
In deze stad verbleef Jakobus, één van Jezus’ apostelen en op 2 januari van het jaar 40 verscheen María aan hem. Als bewijs van haar bezoek liet ze een kleine marmeren zuil achter. Jakobus zou meteen begonnen zijn met het oprichten van een kapel rondom deze zuil, op de plek van Maria’s verschijning.
In de tijd van de Moren raakte de Mariaverering in onbruik maar meteen na de herovering door de christenen van Zaragoza in 1118 wordt er een nieuwe kerk neergezet op de plek van de zuil. Deze wordt nog een paar keer vervangen tot in de zeventiende eeuw begonnen wordt aan het enorme bouwwerk dat tegenwoordig op de plaats staat waar een kleine tweeduizend jaar geleden de verschijning van María zou hebben plaatsgevonden. De Catedral-Basílica de Nuestra Señora del Pilar werd op 12 oktober 1765 afgerond, hoewel er ook in de eeuwen daarna nog werd bijgebouwd en verfraaid. De basiliek is één van de grootste kerken van Spanje, met haar drie schepen, vier hoge torens en elf koepels met gekleurde daken. Midden in het enorme en druk bewerkte gebouw staat de kapel van de Virgen del Pilar, waar een heel klein beeldje van de Maagd op een marmeren zuil staat. Dit zou dezelfde zuil zijn als die, die María hier zelf in het jaar 40 achterliet.
Waar of niet waar, het is een feit dat tot op de dag van vandaag een onafgebroken stroom van pelgrims van heinde en verre naar Zaragoza komt om het 38 centimeter hoge beeldje van de Maagd op haar zuil te zien. De zuil is meestal bedekt met een doek en wordt maar drie dagen per maand aan het publiek getoond. Dit gebeurt op elke 2e, 12e en 20e van de maand. Zeer gelovigen kunnen echter wel achter de zuil met het beeldje door een kijkgat de achterkant van de zuil bekijken.Aan het beeldje op haar zuil worden diverse wonderen toegeschreven. Zo zou ze in de loop van de eeuwen zieken hebben genezen, overledenen uit de dood hebben doen opstaan en een hand hebben gehad in de overwinning van de christentroepen op de Moren. Het meest recente en voor de inwoners van Zaragoza heel belangrijke wonder is dat wat gebeurde in de Spaanse burgeroorlog. Op 3 augustus 1936 gooide een republikeins vliegtuig drie bommen op de basiliek. De republikeinen waren, zoals u misschien weet, zeer anti-kerkelijk. De bommen wogen vijftig kilo elk maar vreemd genoeg ontplofte geen enkele van de drie. De eerste bom bleef vastzitten in één van de torens, de tweede bom ging over het dak heen en viel aan de andere kant van de basiliek neer en de laatste bom vloog wel naar binnen maar veroorzaakte alleen wat schade aan de lijst van een schilderij van Goya. De basiliek en dus ook de maagd op haar zuil bleven wonderwel gespaard.
Sinds de zeventiende eeuw wordt de 12e oktober in Zaragoza als feestdag beschouwd. Paus Clemente XII onderstreepte in de achttiende eeuw het belang van de verschijning van de Maagd María, de enige verschijning van de moeder van Jezus voor haar eigen dood.
Het hoogtepunt van de huidige feesten in Zaragoza is de bloemenofferande op de ochtend van 12 oktober. Duizenden mensen die gehuld zijn in klederdracht laten hun bloemen achter voor de deur van de basiliek. De optocht van mensen met bloemen duurt soms wel acht uur. Een dag later wordt dit nog eens dunnetjes overgedaan met een fruitofferande. Beide offerandes worden sinds halverwege de twintigste eeuw uitgevoerd.
Maar ook in andere delen van Spanje wordt stilgestaan bij het feest van deze patroonheilige van de Hispanidad. In de provincie Alicante gebeurt dat natuurlijk vooral in Pilar de la Horadada, waar de Virgen del Pilar ook de patroonheilige van het dorp is.
Door: Bea Lutje Schipholt
.
In de tijd van de Moren raakte de Mariaverering in onbruik maar meteen na de herovering door de christenen van Zaragoza in 1118 wordt er een nieuwe kerk neergezet op de plek van de zuil. Deze wordt nog een paar keer vervangen tot in de zeventiende eeuw begonnen wordt aan het enorme bouwwerk dat tegenwoordig op de plaats staat waar een kleine tweeduizend jaar geleden de verschijning van María zou hebben plaatsgevonden. De Catedral-Basílica de Nuestra Señora del Pilar werd op 12 oktober 1765 afgerond, hoewel er ook in de eeuwen daarna nog werd bijgebouwd en verfraaid. De basiliek is één van de grootste kerken van Spanje, met haar drie schepen, vier hoge torens en elf koepels met gekleurde daken. Midden in het enorme en druk bewerkte gebouw staat de kapel van de Virgen del Pilar, waar een heel klein beeldje van de Maagd op een marmeren zuil staat. Dit zou dezelfde zuil zijn als die, die María hier zelf in het jaar 40 achterliet.
Waar of niet waar, het is een feit dat tot op de dag van vandaag een onafgebroken stroom van pelgrims van heinde en verre naar Zaragoza komt om het 38 centimeter hoge beeldje van de Maagd op haar zuil te zien. De zuil is meestal bedekt met een doek en wordt maar drie dagen per maand aan het publiek getoond. Dit gebeurt op elke 2e, 12e en 20e van de maand. Zeer gelovigen kunnen echter wel achter de zuil met het beeldje door een kijkgat de achterkant van de zuil bekijken.Aan het beeldje op haar zuil worden diverse wonderen toegeschreven. Zo zou ze in de loop van de eeuwen zieken hebben genezen, overledenen uit de dood hebben doen opstaan en een hand hebben gehad in de overwinning van de christentroepen op de Moren. Het meest recente en voor de inwoners van Zaragoza heel belangrijke wonder is dat wat gebeurde in de Spaanse burgeroorlog. Op 3 augustus 1936 gooide een republikeins vliegtuig drie bommen op de basiliek. De republikeinen waren, zoals u misschien weet, zeer anti-kerkelijk. De bommen wogen vijftig kilo elk maar vreemd genoeg ontplofte geen enkele van de drie. De eerste bom bleef vastzitten in één van de torens, de tweede bom ging over het dak heen en viel aan de andere kant van de basiliek neer en de laatste bom vloog wel naar binnen maar veroorzaakte alleen wat schade aan de lijst van een schilderij van Goya. De basiliek en dus ook de maagd op haar zuil bleven wonderwel gespaard.
Sinds de zeventiende eeuw wordt de 12e oktober in Zaragoza als feestdag beschouwd. Paus Clemente XII onderstreepte in de achttiende eeuw het belang van de verschijning van de Maagd María, de enige verschijning van de moeder van Jezus voor haar eigen dood.
Het hoogtepunt van de huidige feesten in Zaragoza is de bloemenofferande op de ochtend van 12 oktober. Duizenden mensen die gehuld zijn in klederdracht laten hun bloemen achter voor de deur van de basiliek. De optocht van mensen met bloemen duurt soms wel acht uur. Een dag later wordt dit nog eens dunnetjes overgedaan met een fruitofferande. Beide offerandes worden sinds halverwege de twintigste eeuw uitgevoerd.
Maar ook in andere delen van Spanje wordt stilgestaan bij het feest van deze patroonheilige van de Hispanidad. In de provincie Alicante gebeurt dat natuurlijk vooral in Pilar de la Horadada, waar de Virgen del Pilar ook de patroonheilige van het dorp is.
Door: Bea Lutje Schipholt
.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten