Tien redenen waarom je beter niet opreis vertrekt

We hebben allemaal nood aan rust, stilte, uitslapen en niets doen. Maar moet je daarvoor honderden, zoniet duizenden kilometers rijden of vliegen? Naar een stralende zon, die ons vaak in de steek laat, akkoord. Maar ook naar overvolle zwembaden of stranden, restaurants die je thuis ook vindt en monumenten waar je met honderden tegelijk dezelfde foto van trekt. Waarom doen we dat toch? En zouden we niet beter thuisblijven? Tien redenen waarom vakantie niet zo'n goed idee is als het altijd lijkt.

1)    Het vertrek is een bron van stress
Het idee van vakantie is wel heel aantrekkelijk (nietsdoen! In de zon! Met een mojito!), maar voor je zover bent, moet er heel wat geregeld worden. Koffers pakken (en dus extra wassen draaien), iemand de kat/hond/plant/vissen toevertrouwen, lijstje met telefoonnummers, adressen en vluchtschema's deponeren bij familie, verschillende losse eindjes op het werk afwerken (meestal in een periode dat je collega's zelf ook op vakantie zijn), op tijd aan de luchthaven geraken of op een ongoddelijk uur vertrekken om file te vermijden... pfjieuw, geen wonder dat je vakantie nodig hebt na zo'n lijstje. Bedenk eens hoeveel stress je jezelf zou besparen door niet op reis te gaan?

2)    De terugkeer is nog een grotere bron van stress
Niet alleen overvalt de harde realiteit je na een zalige vakantie (grijze wolken! Regen!), er wacht zo mogelijk nog meer werk en stress op jou dan toen je vertrok. De post moet nagekeken worden, de rekeningen (ai ai ai) betaald, de huisdieren zijn humeurig, er ligt een stapel vuile en stinkende was te wachten, iedereen wil weten hoe het was terwijl je er zelf liever niet aan wil denken, je collega's hebben je werk maar half gedaan en er is niets in huis.

Terwijl er amper tijd overblijft om dat te doen (je moet het maximale uit je reis halen nietwaar?), en de stress weer omhoog schiet. Je droomt alweer over een volgende vakantie... maar deze is wel wat de stress heeft veroorzaakt. Een vicieuze cirkel is geboren.

3)    Ontspannen is moeilijk, opspannen nog moeilijker
Het leven is druk, we willen zoveel. Tussen job, huishouden, man en kinderen door, zijn er ook nog familiefeestjes, diners met vrienden, sportafspraken en telefoontjes met je (schoon)moeder. Toch zouden we niets willen opgeven. We weten wel dat het veel te veel is, maar het is pas als we uit de mallemolen stappen dat we beseffen hoeveel het is. Ontspannen (of afkicken, zo je wil) duurt dan ook een tijdje.

Maar het moeilijkste moet nog komen: terug 'opspannen'. Thuis komen van een reis betekent ook van 0 naar 100 is 2,3 seconden: dat is pijnlijk, moeilijk en deprimerend. Vooral omdat je hersenen vastgeroest zitten in eerste versnelling en de hoeveelheid informatie niet (meer) aankunnen.

4)    Bioritme raakt verstoord
Vakantie verstoort het bioritme. Voor vele mensen is dat net het hele doel van verlof: uitslapen, laat opblijven, genieten van een extra drankje op een terrasje, maar lichaam en geest gaan daar niet altijd mee akkoord: zowat de helft wordt ziek op vakantie, wat ze meestal interpreteren als 'ik had de rust duidelijk nodig'.

Maar vaker is het omgekeerde waar: je wordt ziek omdat je zo extreem uit je routine stapt. Dat mag dan wel saai, voorspelbaar en sleur heten maar de waarheid is dat de meeste mensen het best zijn met routine, ook al willen ze dat zelf niet geloven.

5)    Het wordt erger
Hoe ouder je wordt, hoe lastiger het is om terug te keren naar de normale routine. Je kijkt op tegen de sleur, de stress, de files, de zagende collega's en de mallemolen van het huishouden. Het gevoel dat je alles moe bent, dat je ermee zou willen stoppen en op een onbewoond eiland wil gaan zitten wordt steeds groter. Niet dat je daar jezelf een plezier mee doet... dus waarom zou je dan nog op reis vertrekken?

6)    Vergelijken is deprimerend
Onbewust begin je te vergelijken: "Vorige week lag ik nog een boek te lezen/was ik op wandeling in adembenemende natuur/zag ik een wereldwonder met eigen ogen, en nu zit ik hier met deze torenhoge berg werk aan mijn bureau". Je kan er niets aan doen, maar het helpt de zaken niet vooruit.

Als het weer in het thuisland dan ook nog tegenvalt, er meteen problemen moeten opgelost worden en/of collega's zagen over pietluttige problemen, dan is de maat algauw vol. 'Het leven is niet eerlijk' en andere uitspraken vol zelfmedelijden liggen voor de hand. Het contrast tussen vakantie/reizen en het echte leven is gewoon te groot.

7)    Minimum aan plezier, maximum aan problemen
Vakantie, het summum aan plezier, genieten, ontspannen en doen wat je wil... voor twee of drie weken per jaar. De rest van het jaar moet je omgaan met het echte leven, wat de vraag opwerpt: zou je niet beter ontspanning en genot inbouwen in het dagelijkse leven, en er wekelijks of maandelijks van genieten in plaats van alles op alles te zetten voor die beperkte periode?

8)    Het omgekeerde is waar
Het doel van vakantie is uitrusten, ontspannen, ontstressen en de batterijen opladen, toch? Maar uiteindelijk moet je vaststellen dat het tegendeel is gebeurd: je komt moe terug, wordt meteen weer in de wilde routine gesleurd en dit alles maakt dat je zonder energie, daadkracht of zin in het leven opstaat. Vakantie mist zijn doel...

9)    Extra werk
Tijdens je vakantie maak je goede voornemens: dit jaar maak je wél een foto-album, in het vervolg ga je elke zondag uitgebreid in bad, en in plaats van 's avonds tv te kijken (terwijl je strijkt), ga je resoluut boeken lezen. Want je was gewoonweg alweer vergeten hoe leuk je dat eigenlijk vond. Mooie, positieve voornemens die je dagelijkse leven gemakkelijker en toffer zullen maken.

Alleen kom je er (natuurlijk) niet aan toe en dan zijn er twee opties: je dwingt jezelf om ze toch waar te maken (met stress tot gevolg) of de gedachte eraan maakt je weer depressief. Wat het ook wordt: je verliest. 

10)    Depressie
En zo ontstaat de 'post-vakantie-blues', die weken, zoniet maanden kan aanslepen. Voor een vakantie, die twee weken duurt en misschien een week extra effect heeft.  Is dat het wel waard?

Daar dient vakantie voor
Wel jazeker, want vakantie en reizen is nu eenmaal nodig. Het is nodig om het verschroeiende ritme te doorbreken, of we gaan er aan kapot. Het is nodig om de deur dicht te trekken, je gsm te 'vergeten' en elke dag op restaurant te gaan: het foert-gehalte van vakantie is rechtevenredig met het geluksgevoel dat we er aan overhouden.

 De afstand, letterlijk en figuurlijk, helpt ook om dingen in perspectief te zien. Soms ten goede ('ik hou toch eigenlijk echt van mijn werk, ondanks...'), soms ten slechte ('ik moét ermee stoppen, ik wil iets anders doen met mijn leven'). 

Geheim
Het geheim van een vakantie waar je achteraf geen kater aan overhoudt? Realistische verwachtingen en haalbare schema's. Vakantie zal nu eenmaal je leven niet veranderen, maar geeft je wel iets waar we altijd nood aan hebben: extra tijd. Tijd voor jezelf (en een boek), tijd voor je kinderen (een echt praatje, zwembadfun) en je partner (meer seks, dat is bewezen). 

Vakantie, zo moet het wel:
-    Begin op tijd
Vermijd reisstress en begin op tijd met de voorbereidingen. Wat je zeker wil meenemen, leg je opzij, zodat het niet lastminute moet gewassen worden. Maak een lijstje met wat moet afgewerkt worden op het werk, en begin er ruim van tevoren aan, zodat je een last minute opdracht nog altijd cool kan verwerken.

-    Plan het niet te nipt
De vakantie maximaliseren is een mooi plan, maar het hypothekeert tegelijk een deel van de reis zelf. Neem een paar dagen extra voor en na, om rustig te kunnen voorbereiden én al even rustig de boel op orde te krijgen voor je weer begint te werken.

-    Ga niet 'cold turkey'
Hou een deel van je routine aan, dat is gemakkelijker voor je lichaam en je bioritme. Uitslapen kan, maar maak het niet extreem. Zweer gsm/e-mail/internet niet helemaal af, maar beperk het tot een half uur 's ochtends of 's avonds. Dat heeft als bijkomend voordeel dat je half op de hoogte blijft, en dus minder moet inhalen bij terugkomst.

-    Gun jezelf de tijd
 De verleiding is groot om van eerste naar zesde versnelling te springen, liefst in minder dan 5 seconden. Dat wordt verwacht, en er is ook zoveel werk: hoe krijg je het anders gedaan? Maar dat resulteert net in stress, depressies en algemene ontevredenheid. Gun jezelf de tijd om je tempo terug op te krikken, pak de dingen gradueel aan. Wat kan wachten, zal wachten.

-    Het juiste perspectief
Vakantie/op reis gaan is wat het is: een tijdje weg met mensen die je graag ziet, voor een mooie ervaring, broodnodige rust en/of toffe herinneringen. Je dagelijkse leven gaat niet beter of gemakkelijker worden door vakantie, als dat je doel is, kan je beter veranderingen aanbrengen in je dagdagelijkse leven. (edp)

(HLNBE)